لغت لمه (lamé) از فرهنگنامه فرانسوی وارد ایران شده است و به معنی “صفحه فلزی” میباشد. ظاهر پارچه و جنس بافته شده آن علت انتخاب این نام، برای محصول بوده است. پارچه لمه نیز مانند بسیاری از پارچههای دیگر از پایتخت مد و زیبایی جهان، پاریس به مناطق دیگر دنیا صادر شده است.
پارچه لمه چیست؟
لمه نوعی پارچه ترکیبی است که از یک نخ به عنوان هسته مرکزی و نخهای دیگری که به دور این هسته پیچیده شدهاند، تشکیل شده است.
در قدیم پارچه لمه از نخ ابریشم بافته میشد که نوارهای نازک و بلند طلا دور آن پیچیده شده بودند. در بیشتر موارد طلای به کاررفته در این پارچه با فلزات دیگر مانند نقره مخلوط میشد تا دوام و مقاومت بیشتری پیدا کند. اما استفاده از نقره باعث میشد به مرور زمان پارچه کدر شده و زیبایی اولیه خود را از دست بدهد.
امروزه بافندگان این نخ طلایی را با یک پلاستیک شفاف میپوشانند تا مقاومت بیشتری پیدا کند علاوه بر آن، زیبایی و درخشندگی اولیه را به مرور زمان از دست ندهند. البته هنوز میتوان تولیدکنندگانی یافت که از مخلوط طلا و نقره برای تولید پارچه لمه بادوام استفاده میکنند.
همانطور که اشاره شد، نخ ابریشم هسته اصلی این پارچه را تشکیل میدهد، اما در برخی از پارچههای تقلبی، بافندگان از الیاف مصنوعی یا پنبه به عنوان هسته مرکزی استفاده میکنند و نوارهای آلومینیومی که با پلاستیک پوشانده شدهاند را به دور آن میپیچند. این نوع پارچهها ارزانتر بوده اما به جذابیت پارچه لمه اصل نیست.
انواع پارچه لمه
در طی سالیان دراز با پیشرفت صنعت نساجی و با گسترش نیاز افراد به پارچههای گوناگون، انواع مختلفی از پارچه لمه پدید آمدهاند. انواع پارچه لمه که افراد آشنایی بیشتری با آن دارند، سه دسته هستند:
1- لمه مجلسی: برای دوخت لباسهای مجلسی استفاده میشود.
2- لمه نگیندار: در بافت آن از نگینهای رنگی در سایزهای مختلف استفاده شده است.
3- لمه شنی: همچون شن دانه دانه بوده و به زیر دست میآید.
اما در دستهبندی پارچه لمه، انواع دیگری نیز مشاهده میشوند که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد:
لمه بافت
نخهای تشکیلدهنده این پارچه با الیاف میلار مخلوط میشوند که فوقالعاده سبک بوده و به ندرت حاوی الیاف طلا و نقره اصل میباشند. این نوع پارچه آنقدر نازک است که شبیه دستمال کاغذی به نظر میآید.
لمه هولوگرامی
این پارچه شبیه یک اثر سهبعدی رنگینکمانی به نظر میرسد، چرا که در بافت آن از الگویی خاص و نخهای روکش شده استفاده میشود. بافت این پارچهها با نخهای لمه اصل یا بدل امکانپذیر است.
لمه مرواریدی
همانند پارچه لمه هولوگرامی درخشش رنگینکمانی دارد اما درخشش لمه مرواریدی بیشتر شبیه صدفهای مرواریدی میباشد. این پارچه در دو نوع اصل و بدل موجود است.
لمه مایع
این نوع پارچه بافت روان و آویختگی زیادی دارد. این پارچهها در هنگام پوشیدن و تماس با بدن، آبکی و جذاب به نظر میرسند. به طور معمول لمه مایع از نخهای طلا یا نقره بافته نمیشود.
لمه اسپندکس
استفاده از الیاف اسپندکس در بافت پارچههای لمه غیرمعمول است اما در بافت برخی از انواع پارچههای لمه بدلی، از این الیاف استفاده شده است. وجود این الیاف در پارچه سبب افزایش زیبایی لباس میشود.
لمه فلزات گرانبها
این پارچهها با طلا، نقره، پلاتین یا فلزات گرانبهای دیگر بافته شدهاند. این نوع لمه، به معنای واقعی پارچه طلایی دارد اما قیمت آنها بسیار گران میباشد.
لمه آلومینیومی یا بدلی
در این پارچه، نوارهای نازک آلومینیومی به دور الیاف ریون، پلیاستر یا سایر الیاف مصنوعی پیچانده میشوند. این محصول از نظر قیمتی ارزانتر بوده ولی براقی و زیبایی پارچه لمه اصل را ندارد.
پارچه لورکس
لورکس نوعی پارچه است که از الیاف روکش شده با بخار فلزات بافته شده است. اکثراً الیاف به کار رفته در پارچههای لورکس روکش آلومینیومی دارند. با این حال از طلا و نقره نیز میتوان در تهیه این نوع پارچهها استفاده کرد.
پارچه گیپه
این نوع پارچه بسیار شبیه لمه است، در واقع پارچههایی هستند که یک نوار نازک فلزی به دور یک نخ اصلی میپیچد. بعضی از طراحان پارچه مدعی این هستند که پارچه لمه اصل تنها با الیاف فلزی خاصی تولید میشود و بقیه پارچههایی از این دست، گیپه هستند. اما امروزه انواع مختلفی از پارچههای لمه بافته و تولید شدهاند، بنابراین دیگر تمایزی بین گیپه و لمه دیده نمیشود.
کاربردهای پارچه لمه
پارچه لمه به دلیل جذابیت و درخشندگی که دارد، کاربردهای زیادی دارد. البته این محصول در تهیه منسوجات خانگی مصرف چندانی ندارد، اما برای دوخت انواع پارچه شیک و براق طرفداران زیادی دارد. در زیر به چند مورد از کاربردهای این پارچه اشاره خواهیم کرد:
لباسهای مجلسی
پارچه لمه به دلیل ضخامت و عدم نیاز به آستر، عدم آبرفت، عدم رنگپریدگی، عدم نیاز به اتوکشی، ریزش بالا و لختی منحصربهفرد، رنگبندی متنوع و تنخور زیبا گزینه بسیار مناسبی برای تهیه لباسهای مجلسی زنانه میباشد.
لباسهای ورزشی
الیاف به کار رفته در پارچه لمه، به آن خاصیت رسانایی میدهند؛ به همین دلیل از این پارچه در دوخت لباسهای شمشیربازی استفاده میشود. این لباس جریان الکتریسیته را از خود عبور داده و سبب میشود تا ضربات شمشیر در دستگاه الکترونیکی به ثبت برسد.
اکسسوری
درخشندگی این پارچه سبب شده تا از آن در دوخت انواع کیفدستی و کفش مجلسی زنانه و حتی در دوخت کراواتهای مردانه نیز استفاده شود.
پرده
پارچه لمه نما و افتادگی بسیار خوبی دارد به همین دلیل امروزه از آن برای دوخت پردههای مدرن و شیک بهره میبرند. تنوع رنگ و مدل این محصول دست خریدار را در انتخاب یک طرح مناسب با دکوراسیون منزل خود باز میگذارد. همچنین کوسنهایی که با این پارچهها دوخته میشوند زیبایی چشمنوازی دارند.