ادریس پلاس دنیایی از اطلاعات پارچه و پرده
پارچه اکریلیک از الیاف مبتنی بر سوخت فسیلی تولید می‌شود. این پارچه مشابه پشم طراحی شده و مواد اولیه آن را الیاف پلیمری مصنوعی به نام اکریلونیتریل (acrylonitrile) تشکیل می‌دهد که از واکنش خاص بین مواد شیمیایی نفتی یا ذغال سنگی با انواع مونومرها تولید می‌شود.
این پارچه گرما را حفظ می‌کند و بسیار کم‌تنفس است و برای تولید شلوارهای ورزشی، گرمکن‌های ورزشی و ژاکت‌های کلاه‌دار بسیار مناسب است.
تاریخچه پارچه اکریلیک
اولین شرکت تولیدکننده پارچه اکریلیک، شرکت آمریکایی دوپونت بود. در سال‌های اولیه تولید این پارچه، استقبال چندانی از آن نشد، ولی در سال‌های بعد مورد توجه قرار گرفت و مصرف‌کنندگان امیدوار بودند که منسوجات تهیه شده از الیاف مصنوعی مثل پارچه اکریلیک جایگزین منسوجات تهیه شده از الیاف طبیعی شوند.
کم‌کم خاصیت اشتعال‌پذیری، سمی و سرطان‌زا بودن اکریلیک مطرح شد و محبوبیت این پارچه کاهش یافت. اما وجود بازارهای مصرف در آسیا و آفریقا باعث شد که تولید این پارچه ادامه یابد.
امروزه شرکت‌های چینی، هندی، اندونزی و شرکت‌های موجود در برخی دیگر از کشورهای جنوب شرق آسیا، تولیدکننده این پارچه هستند.
در ایران نیز، تعدادی از کارخانه‌های نساجی، تولیدکننده نخ‌ها و پارچه‌های اکریلیک می‌باشند.
انواع پارچه اکریلیک
پارچه اکریلیک چهار نوع است:
اکریلیک معمولی
این نوع پارچه، حداقل 85 درصد اکریلونیتریل خالص دارد.
لاستریل
در تهیه الیاف پارچه لاستریل، ماده شیمیایی دی ان با اکریلونیتریل مخلوط می‌شود. کاربرد آن در مواردی است که اکریلیک نیاز به کشش بیشتری داشته باشد.
نیتریل
در تهیه الیاف این نوع پارچه، از ماده وینیلیدین دی نیتریل استفاده می‌شود. از آنجا که نیتریل به سختی رنگ‌آمیزی می‌شود، این نوع پارچه محبوبیت زیادی ندارد و در مقادیر زیاد تولید نمی‌شود.
مودا اکریلیک
در تهیه الیاف این نوع پارچه، اکریلونیتریل با وینیلیدن کلراید ترکیب می‌شود. این ترکیب به پارچه اکریلیک دوام‌پذیری، خوش‌قوارگی و مقاومت در برابر چروک شدن را می‌دهد.
همچنین این نوع پارچه در برابر پرزدهی و سایش مقاوم است، اشتعال‌پذیری کم‌تری نسبت به پارچه اکریلیک معمولی دارد و شکل این نوع پارچه نیز نسبت به اکریلیک معمولی بهتر حفظ می‌شود.
کاربرد پارچه اکریلیک
خاصیت گرم‌کنندگی این پارچه باعث شده در صنعت پوشاک، برای تولید شلوار، لباس‌ها و جوراب‌های ورزشی، ژاکت، دستکش، کلاه و دیگر لباس‌های مخصوص فصول سرد سال استفاده شود.
فرش، قالیچه، رومبلی، روبالشی و بعضی دیگر از محصولات خانگی که در تولید آنها پشم استفاده می‌شود، نیز از دیگر کاربردهای پارچه اکریلیک است.
از بعضی انواع پارچه اکریلیک که در تولید آنها خز به کار رفته، برای تهیه لباس‌ها و وسایل صحنه استفاده می‌شود.
سایبان مغازه، بالکن منازل، پارکینگ، سایبان چتری، چمدان، پتو، روکش قایق و وسایل نقلیه نیز از دیگر کاربردهای این پارچه است.
مزایا و معایب پارچه اکریلیک
مزایای استفاده از این پارچه عبارتند از:
– نگهداری از این پارچه آسان است.
– گرم و نرم است.
– در برابر لکه و چروک مقاوم است.
– رنگ ثابتی دارد.
– برای کسانی که علاقه‌مند به استفاده از پشم هستند ولی نسبت به آن حساسیت دارند، جایگزین مناسبی است.
معایب تولید و استفاده از این پارچه عبارتند از:
– تجزیه‌ناپذیری و عدم بازیافت الیاف اکریلیک، بر محیط زیست تأثیر منفی دارد.
– ماده اولیه الیاف این پارچه از سوخت فسیلی مشتق می‌شود. لذا تولید این پارچه، مصرف سوخت‌های فسیلی را افزایش می‌دهد در حالی که کاربرد مفید سوخت‌های فسیلی در تولید انرژی حیاتی است.
– مواد سمی که در تولید این پارچه استفاده می‌شوند، اگر به طور صحیح مدیریت و دفع نگردند، محیط زندگی انسان و حیات وحش را با خطر مواجه می‌کنند.
– شست‌وشوی لباس‌های تهیه شده از پارچه‌های اکریلیک، باعث ورود تکه‌های ریز الیاف به منابع آب و محیط زیست می‌شود که اگر مدیریت نشوند، برای سلامت انسان و حیات وحش خطرآفرین است.
– تماس مستقیم پوست انسان با الیاف اکریلیک، احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد و ممکن است باعث ناراحتی پوستی شود.
– برای مقابله با خاصیت اشتعال‌پذیری الیاف این پارچه، آن را با پوششی از بازدارنده‌های سمی فرآوری می‌کنند. این مواد سمی به تدریج در بدن انسان جمع می‌شود.
نحوه شست‌وشوی پارچه اکریلیک
شستن لباس تهیه شده از پارچه اکریلیک با آب سرد، موجب زبر شدن و از دست دادن حالت انعطاف‌پذیری آن می‌شود.
شستن این نوع لباس‌ها با آب بسیار داغ، می‌تواند باعث ذوب شدن الیاف آن شود، شست‌وشو با آب گرم نیز باعث شل شدن و از بین رفتن حالت لباس می‌شود. بنابراین بهترین روش شست‌وشو، شستن با آب ولرم است.
همچنین شست‌وشوی لباس اکریلیکی با لباس‌های دیگر نیز دقت زیادی لازم دارد چون اگر با لباس‌هایی که تناسب رنگ با آن نداشته باشد شسته شود، بعد از شست‌وشو پرزهای رنگی روی لباس اکریلیکی ظاهر خواهد شد.
