پارچه مودال ابتدا در دهه 1950 در ژاپن تولید شد. اما پس از آن کشورهای دیگر سعی در تولید و صادرات آن داشتند. یکی از این کشورها اتریش بود که هم اکنون شرکت اتریشی Lenzing AG بزرگترین تولیدکننده پارچههای مودال است. این شرکت در بسیاری از کشورها شعبه دارد که بزرگترین کارخانه آن در کشور چین واقع شده است.
پارچه مودال چیست؟
مودال پارچهای نیمه مصنوعی میباشد که از تفاله درخت راش تهیه میشود و به طور گستردهای در لباسهای زیر، لباس خواب و وسایل خانه مانند ملحفه و حوله استفاده میشود. به طور کلی در تولید پوشاکی که نیاز به پارچه نرم دارند، مودال قابل استفاده است. برخی از افراد حتی این پارچه را با عنوان پارچه لباس زیر میشناسند و برخی دیگر از مودال به عنوان پارچهای سازگار با محیط زیست، یاد میکنند.
در واقع مودال شکل دیگری از ریون است که بادوامتر و انعطافپذیرتر از نسخه اصلی آن میباشد. به طور معمول برای استحکام بخشیدن به این پارچه، آن را با پنبه و اسپندکس مخلوط میکنند. این پارچه به دلیل نرمی فوقالعادهای که دارد، گرانتر از پنبه یا ویسکوز میباشد، به همین دلیل جزء پارچههای لوکس محسوب میشود.
از خصوصیات عمده مودال میتوان به وزن سبک، قابلیت کشسانی و تنفسپذیری خوب و جذب رطوبت بالا اشاره کرد. همین ویژگیها این پارچه را به گزینهای سازگار با محیط زیست و با دوام برای تهیه پوشاک و لوازم خانه تبدیل کرده است.
پارچه مودال چگونه ساخته میشود؟
مودال یک پارچه، بر پایه زیستی است که از سلولزهای استخراج شده از درخت راش به دست میآید. برای شکل دادن به سلولزهای استخراج شده آن را به صورت ورقههایی برش میزنند و در مواد شیمیایی مانند هیدروکسید سدیم و دی سولفات کربن غوطهور میکنند. همین عامل سبب میشود که مودال عنوان نیمه مصنوعی را به خود بگیرد.
به دلیل اینکه درصد بسیار کمی از مواد شیمیایی در تولید این پارچه استفاده میشود و از طرفی فرآیند ساخت آن به وسیله چوب درخت راش که درختی کم آب است، میباشد، این پارچه را سازگار با محیط زیست و جایگزین مناسبی برای پنبه در نظر میگیرند. پنبه در فرایند کشت، به مقدار زیادی آب نیاز دارد.
مزایا و معایب پارچه مودال
همانطور که اشاره شد، مودال یک پارچه لوکس محسوب میشود که برای افزایش ویژگیهای مثبت آن مانند سبکی و لطافت بیشتر، این پارچه را در ترکیب با پارچههای دیگر تولید میکنند. در بین طراحان مد طرفدار محیط زیست، این پارچه محبوبیت زیادی دارد.
مزایا
– قابلیت کشسانی و انعطافپذیری دارد به همین دلیل برای تولید تیشرت و لباسهای ورزشی مناسب است.
– بسیار نرم میباشد و اغلب برای دوخت ملحفه، لباس زیر و لباس خواب به کار میرود.
– قابلیت تنفسپذیری بالایی دارد پس برای تولید لباسهای ورزشی و لباسهای رومزه گزینه مناسبی است.
– ریزمنافذ موجود در پارچه 50 درصد بیشتر از پنبه رطوبت را جذب میکنند.
– به دلیل بافت محکم و الیاف بلند، استحکام و دوام خوبی دارد بنابراین برای تولید پوشاک و وسایل خانه که به طور منظم مورد استفاده میباشند، بسیار مناسب است.
– مانند ریون افتادگی خوبی دارد بنابراین در لباسهای مجلسی و دکوراسیون منزل بسیار زیباست.
– از گیاهان تولید میشود و در فرایند تولید آن از مواد شیمیایی اندکی استفاده میشود بنابراین سازگار با محیط زیست میباشد.
– در برابر پرز دادن و گوله شدن مقاوم است و رویه صافی دارد.
– به راحتی در فرایند تولید رنگ میپذیرد و رنگش را در اثر شستشو از دست نمیدهد.
– بر خلاف دیگر اشکال ریون، در هنگام شستشو آب نمیرود.
– زیست تخریبپذیر است.
– در برابر چروک و چینخوردگی مقاوم است و به اتوکشی منظم نیاز ندارد.
– برای تمیز شدن به مواد شستشوی کمی نیاز دارد، پس مقرون به صرفه است.
معایب
– مودال یک پارچه نیمه مصنوعی بر پایه گیاه است. بنابراین هر گرمایی که از دمای بدن فراتر رود ممکن است سبب تغییر رنگ پارچه و زرد شدن آن بشود.
– پارچه مودال در برخی افراد سبب بروز واکنشهای آلرژیک مانند خارش، قرمزی و در بعضی موارد تاولهای شدید پوستی شده است.
– قیمت بالایی دارد و از پنبه و ویسکوز گرانتر میباشد.
تفاوتهای انواع مختلف پارچه مودال
مودال تنها یک نوع پارچه است که به مودال ریون معروف است و انواع دیگری ندارد. اما شباهت این پارچه به برخی پارچههای دیگر این تصور را به وجود میآورد که مودال در چند نوع مختلف وجود دارد. به همین دلیل پارچههای مشابه مودال در ادامه معرفی خواهند شد.
ویسکوز ریون
اولین پارچهای که بر پایه سلولزهای گیاهی تهیه شد، ویسکوز ریون میباشد. در ابتدای پیدایش این پارچه روشهای پیچیده و هزینهبری برای تولید آن استفاده میشد. اما کمکم کارخانهها تلاش کردند و آن را با فرمولهای سادهتری به تولید رساندند. ویسکوز ریون بسیار شبیه مودال ریون است. چون در فرایند تولید ویسکوز ریون از مواد شیمیایی زیادی طی چندین مرحله استفاده میشود، بنابراین از نظر زیست محیطی پارچه مناسبی محسوب نمیشود و برای کارگران خط تولید آن نیز خطرناک است.
لیوسل
محصولی ارگانیک از ریون است که کاملاً از الیاف درختان تولید میشود. برای تولید این پارچه از یک حلّال استفاده میشود که در طول فرایند تولید تا تجزیه از بین نمیرود، بنابراین به اکوسیستم آسیبی وارد نمیکند. لیوسل مزیتهای منحصر به فرد زیادی دارد و تنها توسط شرکت بینالمللی اتریشی Lenzing AG به تولید میرسد. ناگفته نماند که برای تولید مودال ریون نیز از حلال استفاده میشود، اما ضایعات شیمیایی آن پس از تجزیه وارد محیط زیست میشوند که البته چون مقدار آن نسبت به پارچههای دیگر اندک است، آن را دوستدار محیط زیست توصیف میکنند.