نام ارگانزا از کلمه Organzine برگرفته شده است. امروزه این کلمه به هر نوع رشته ابریشمی که با روش نخریسی پیچشی و ساده تولید شود، اشاره دارد. دلیل انتخاب این نام برای پارچه، اشاره به روش ریسندگی خاصی دارد که برای تولید این پارچهها مورد استفاده قرار میگیرد. پارچه ارگانزا قدمت دیرینه دارد و در ابتدا، مسیر تجارت آن به کشورهای مختلف از طریق جاده ابریشم بوده است.
کلمه ارگانزا ریشه در نام شهری در منطقه ترکستان قدیم دارد. نام این شهر Urgang بوده که مشهورترین بازارهای ابریشم در آن وجود داشته است. در قرون وسطی اروپاییان از این پارچه بهره زیادی بردند و کمکم نام آن را به Organza تغییر دادند. این پارچه مصارف متعددی دارد از دوخت لباس عروس و لباس شب گرفته تا دکوراسیون منازل که در ادامه به تفصیل آن خواهیم پرداخت.
پارچه ارگانزا چیست؟
ارگانزا پارچهای با بافت ساده است که وزن سبکی دارد. نوع دوخت این پارچه بسیار ظریف است و با تراکم بسیار پایین، نخها به هم تابیده میشوند. میتوان گفت که ارگانزا پارچهای شفاف و قابل تنفس است که این خصوصیات آن را برای دوخت در لباسهای مجلسی جهت زیباتر کردن پارچههای ضخیمتر مناسب کرده است. در قدیم ماده اولیه ارگانزا را ابریشم تشکیل میداد اما به لطف پیشرفتهایی که در صنعت نساجی صورت گرفت، امروزه ارگانزا با پلیاستر و نایلون نیز تولید میشود.
نخهای تار و پود این پارچه به اندازه یکدیگر هستند و به صورت دو رشته متضاد در فرایند بافندگی به هم بافته میشوند، بنابراین این پارچه بافتی ساده دارد. وزن سبک این پارچه سبب شده که کیفیت آن به جای تراکم نخ، بر اساس سوراخهایی که در هر اینچ وجود دارد، سنجیده شود. این بدان معنی است که هرچه تعداد سوراخهای هر اینچ بیشتر باشد، کیفیت پارچه ارگانزا بیشتر است.
ویژگیهای پارچه ارگانزا
– ارگانزا پارچهای شفاف و بدننما میباشد.
– ارگانزا بسیار نازک است و نخهای آن قبل از بافته شدن محکم به هم تابیده میشوند.
– این پارچه قبل از بافت در اسید شانه زده میشود، به همین دلیل به نرمی ابریشم نیست و کمی سفت میباشد.
– ارگانزا براق است به این معنی که نور را به خود جذب کرده و انعکاس میدهد.
– این پارچه قابلیت تنفس بالایی دارد.
– نازک بودن پارچه دلیلی برای چروک شدن سریع آن است.
کاربرد پارچه ارگانزا
– ارگانزای کریستالی: رایجترین و محبوبترین نوع ارگانزاست که هم با ابریشم بافته میشود و هم با الیاف مصنوعی. از این پارچه برای دوخت لباس عروس، دکوراسیون منازل و… استفاده میشود.
– ارگانزای شیشهای: براقترین نوع ارگانزا میباشد که نور را به خوبی منعکس میکند و به طور معمول از پلیاستر برای تولید آن استفاده میشود.
– ارگانزای ساتن: این پارچه ظرافت ارگانزا و کیفیت و براقیت ساتن را یک جا دارد.
– ارگانزای شات: در تار و پود این پارچه از نخهای ابریشم در رنگهای مختلف استفاده میشود. به این ترتیب پارچه حاصل، یک طیف رنگی مانند غروب خورشید و یا شفق قطبی دارد.
– ارگانزای گلدوزی شده: در تهیه این پارچه از بدلیجات، پولکدوزی و انواع دیگر تزئینات، استفاده میشود.
– ارگانزای گل برجسته: این پارچه براق و دارای گلهای برجسته است که این گلها در بافت پارچه گنجانده شدهاند.
– ارگانزای مرواریدی: درخشش این پارچه و جلای خاصی که دارد سبب شده تا نام آن را مرواریدی انتخاب کنند.
کاربرد پارچه ارگانزا
ارگانزا پارچهای است که به دلیل خصوصیاتش هم در دوخت پوشاک مورد استفاده قرار میگیرد و هم در دکوراسیون. کاربردهای این پارچه به چند بخش تقسیم میشود:
– لباس شب: معمولاً در طراحی لباس شب، پارچههای ماتی مانند ساتن و ابریشم را به عنوان آستری زیر ارگانزا میدوزند تا لباس جلوه بهتری پیدا کند. لباسهای شب دوخته شده با این پارچه دارای چینخوردگیهای فراوان است. معروفترین لباس شبی که با استفاده از پارچه ارگانزا دوخته میشود «Overlay» نام دارد که نوعی شال زنانه است که روی پیراهنها و لباسهای دیگر پوشیده میشود. این شالها طرحهای پیچیده و رنگهای روشنی دارند.
– لباس عروس: ارگانزا برای لباس عروس کاربردهای متفاوتی دارد. گاهی اوقات به عنوان پارچه رویی لباس عروس دوخته میشود تا چینهای زیبا و پفهای متعددی به لباس بدهد؛ و گاهی اوقات به عنوان آستر لباس عروس، لباس عقد و لباس ساقدوشها استفاده میشود تا براقیت، صافی، نرمی و ساختار سفت آن جلوه بیشتری به پارچه تور اصلی بدهد. از ارگانزا برای دوخت شنل عروس نیز استفاده میشود.
– لباسهای نمایشی: از ارگانزا برای دوخت لباسهای نمایشی یا استیج استفاده میشود. این پارچه به خصوص برای دوخت لباسهای رقصندهها مانند لباس توتوس گزینه مناسبی است.
– دکوراسیون منازل: از آن جایی که ارگانزا یک پارچه شفاف است، از آن برای دوخت پردههای شفاف، رانرهای میز، تزئینات وسایل و میز در مراسمها و ساخت آباژور استفاده میشود.
قیمت پارچه ارگانزا
قیمت پارچه ارگانزا به نوع مواد اولیه به کار رفته در تولید آن بستگی دارد. همانطور که میدانید ابریشم، پارچهای گرانقیمت است. پس اگر ارگانزا با ابریشم تولید شود، هزینه آن به مراتب بیشتر از پلیاستر و نایلون میباشد. اما به طور کلی ارگانزا یک پارچه خاصپسند است. پس احتمال این میرود که قیمت آن کمی گرانتر از قیمت پارچههای معمولی باشد.
نحوه شستشو و نگهداری از پارچه ارگانزا
پارچه ارگانزا بسیار ظریف و شکننده است به همین دلیل احتمال پاره شدن آن زیاد است. پس باید برای شستشو و نگهداری آن اقدامات خاصی انجام دهید:
– از شستن منسوجاتی با این پارچه در ماشین لباسشویی خودداری کنید. میتوانید آن را با دست و خیلی ملایم بشویید و یا از خشکشویی برای شستن آن استفاده کنید.
– از آویزان کردن منسوجات تولید شده با پارچه ارگانزا به روی حلقهها خودداری کنید.
– در هنگام بستهبندی منسوجاتی با پارچه ارگانزا حتماً آن را در میان پوشش محافظتی قرار دهید. به عنوان مثال پوششی از پارچه موسلین برای این کار مناسب است.