ادریس پلاس دنیایی از اطلاعات پارچه و پرده
در فرهنگ عمید درباره پارچه ابریشم می‌خوانیم: «تاری بسیار نازک و محکم که از بازکردن پیلۀ کرم ابریشم تهیه می‌شود و در صنایع نساجی و تهیۀ تار بعضی از سازهای موسیقی به کار می‌رود».
یکی از قدیمی‌ترین و باارزش‌ترین پارچه‌های جهان «پارچه ابریشم» است که از پیله کرم ابریشم به‌دست می‌آید. کشاورزان کرم ابریشم را در شرایط خاصی نگهداری می‌کنند. کرم ابریشم وقتی به اندازه کافی بزرگ شد، از سر خود ماده‌ای شبیه پروتئین ترشح می‌کند و به‌وسیله آن پیله می‌بافد.
وقتی پیله به اندازه کافی بزرگ شد، آن را داخل آب جوش می‌اندازند تا کرم آن بمیرد و با وسیله مخصوصی نخ را از پیله جدا می‌کنند. نخی طولانی، ظریف و محکم به‌دست می‌آید. با ترکیب آنها با یکدیگر نخی با ضخامت مورد نیاز برای تولید پارچه تهیه می‌شود.
تاریخچه پارچه ابریشم
مورخان خاستگاه ابریشم را چین می‌دانند، استفاده از این پارچه سال‌ها مخصوص دربار چین بود. به‌تدریج استفاده از آن در طبقات دیگر اجتماع که آنها هم از اشراف‌زاده‌ها بودند، رواج پیدا کرد. زمان زیادی گذشت تا در کشورهای دیگر جهان استفاده از آن رایج شد.
در ایران، استفاده از این پارچه به زمان قبل از اسلام برمی‌گردد که در سه نوع «دیبا» (ابریشم ساده رنگی)، «پرنیان» (ابریشم چندرنگ در طرح‌های ساده و گلدار) و «پرند» (ابریشم رنگی و دارای حاشیه) تولید می‌شده است.
امروزه چین بزرگ‌ترین تولیدکننده ابریشم و هندوستان در جایگاه دوم قرار دارد. ایتالیا نیز پارچه‌های ابریشمی مرغوبی تولید می‌کند. کشورهای دیگر جهان مثل فرانسه، ژاپن، اسپانیا و روسیه نیز در این زمینه تولیداتی دارند.
ویژگی‌های پارچه
1- استحکام، پارچه ابریشمی از محکم‌ترین پارچه‌هاست.
2- تنظیم حرارتی، پوشاک ابریشمی در تابستان، خنک و در زمستان، گرم هستند.
3- قابلیت ارتجاعی، در اثر کشش، حالت خود را از دست نمی‌دهد؛ هرچند نباید آن را زیاد کشید.
4- تنفس‌پذیری، هوا را به خوبی عبور می‌دهد.
5- خشک‌شدن آسان، وقتی خیس می‌شوند، به سرعت خشک می‌شوند.
6- الیاف ابریشم، صاف، نرم، درخشان و زیبا هستند.
7- عدم ایجاد حساسیت‌های پوستی، ابریشم اگر خالص و طبیعی باشد، حساسیت و خارش پوستی ایجاد نمی‌کند و در موارد بیماری‌های حساسیت و خارش، استفاده از لباس و روتختی به کم‌شدن عوارض بیماری کمک می‌کند.
8- الکتریسیته ساکن دارد، زیرا برق را از خود عبور نمی‌دهد.
9- قابلیت آب‌رفتن دارد، برای شست‌وشو بهتر است از خشک‌شویی استفاده شود.
انواع پارچه ابریشم
پارچه ابریشم انواع مختلفی دارد که به چند مورد آن اشاره می‌کنیم:
1– شیفون
بافتی ساده دارد، سبک، نیمه‌شفاف و کمی زبر است، در دوخت بلوز، لباس زیر زنانه و لباس شب کاربرد دارد.
2– شارمیوز
نوعی ساتن سبک و نرم است که روی آن براق و پشت آن، مات است. برای دوخت پیراهن‌های ظریف و لباس‌های زیر زنانه استفاده می‌شود.
3- دوپیون
بافتی ساده و وزنی متوسط دارد، وقتی مقابل نور قرار گیرد، می‌درخشد و در دوخت لباس‌های مجلسی کاربرد دارد.
4– کرپ دوشین
بافتی ساده دارد، سبک، نرم و مات است. در دوخت بلوز، لباس زیر زنانه و لباس شب کاربرد دارد.
5– شانتونگ (یا توساه)
بافتی ساده و سخت و وزنی متوسط دارد. در دوخت شلوار، پیراهن و لباس‌های بلند زنانه به‌کار می‌رود.
6– ژرژت
بافتی شل دارد و سبک و کمی چروک است. در دوخت پیراهن، بلوز و لباس‌های شب کاربرد دارد.
7– ارگانزا
بافتی ساده دارد، ظریف و سبک، محکم و درخشان است و در لبه‌دوزی‌ها، یقه لباس، روکش‌ها، لباس‌های مجلسی و گل‌های پارچه‌ای به‌کار می‌رود.
8– تافته
بافتی ساده، صاف و نرم دارد. زود چروک می‌شود و وقتی به هم مالیده می‌شود، صدای خش‌خش می‌دهد. در دوخت لباس شب، لباس عروس، ژاکت و پیراهن استفاده می‌شود.
9– ساتن پشت کرپ
روی آن ساتن و پشت آن کرپ است و در دوخت بلوز، پیراهن، لباس زیر زنانه و چادر کاربرد دارد.
10– مخمل
بافتی حلقه‌ای و نرم با وزن متوسط تا سنگین دارد و در دوخت لباس و پرده استفاده می‌شود. پرده‌های ابریشمی ظاهری لوکس و زیبا به فضا می‌دهند و بیشتر برای مکان‌های رسمی مثل پرده پذیرایی، تالارها، قصرها، … و فضاهایی که از نور خورشید دور هستند، استفاده می‌شود.
کاربرد پارچه ابریشم
ابریشم در صنعت پوشاک و مد و مبلمان منزل مثل روتختی، روبالشی، پرده‌های ابریشمی و فرش‌های دستبافت ابریشمی کاربرد زیادی دارد.
از ترکیب ابریشم و پنبه پارچه‌ای مقاوم در برابر کشش تولید می‌شود که در لباس‌های ورزشی کاربرد دارد.
به‌خاطر خاصیت ضدباکتریایی، در تهیه باند زخم و سوختگی، نخ بخیه و تولید رگ‌های مصنوعی استفاده می‌شود.
از ترکیب آن با مواد دیگر، محصولی به‌دست می‌آید که برای تولید چتر نجات و لاستیک دوچرخه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نحوه تشخیص ابریشم
1– لمس پارچه
لمس‌کردن پارچه سریع‌ترین روش است، وقتی دستتان را روی پارچه می‌کشید اگر بعد از مدت کوتاهی گرم شد، ابریشم اصل و طبیعی است و اگر گرما تولید نکرد، ابریشم مصنوعی است.
2– درخشندگی
پارچه ابریشم بسیار درخشنده و پرزرق و برق است. اگر در راستای نور قرارش دهید تغییر رنگش را مشاهده می‌کنید. اگر در نور هیچ تغییری نکرد، ابریشم مصنوعی است.
3– عبور از حلقه
ظرافت این پارچه باعث می‌شود از یک حلقه کوچک مثل حلقه ازدواج به‌راحتی عبور کند، اگر به‌سختی عبور کرد، ابریشم مصنوعی است.
4– سوزاندن پارچه
نخی از تاروپود پارچه جدا کنید و بسوزانید، اگر هنگام سوختن، آهسته بسوزد و شعله آتش دیده نشود، بوی موی سوخته بدهد و تبدیل به خاکستر نرم و سیاه شود، ابریشم طبیعی است ولی اگر شعله آتش دیده شود، بوی کاغذ یا پلاستیک بدهد و جمع شود و به‌صورت گلوله درآید، ابریشم مصنوعی است.
5– ماندگاری درخشش
این مورد در پارچه‌های کهنه و قدیمی کاربرد دارد، ابریشم طبیعی هرچه کهنه شود، درخشش را از دست نمی‌دهد ولی ابریشم مصنوعی، به مرور زمان رنگ خود را از دست می‌دهد.
6– قیمت پارچه
آخرین روشی که می‌توان پیشنهاد داد، تشخیص ابریشم اصل از روی قیمت آن است، سختی و هزینه‌بردار بودن تهیه پارچه ابریشمِ اصل باعث گران‌قیمت‌شدن این پارچه می‌شود، درحالی‌که تهیه پارچه از ابریشم مصنوعی این‌قدر هزینه‌بردار نیست.
شست‌وشوی پارچه ابریشم
پارچه ابریشمی را می‌شود با دست شست ولی شست‌وشو به‌وسیله خشک‌شویی به ماندگاری بهتر این پارچه کمک می‌کند. اتوکشی هم در بیشتر انواع ابریشم بهتر است از پشت پارچه انجام شود.
