پارچه جیر نوعی پارچه چرم است که از لایه زیرین پوست حیوانات ساخته میشود، بسیار نرم است و در مقابل لکهها مقاومت کمی دارد، بنابراین نسبت به بقیه اقسام چرم، دوام کمتری دارد و کالایی لوکس بهحساب میآید.
تاریخچه پارچه جیر
اسناد و مدارک تاریخی نشان میدهد بشر از دوران ماقبل تاریخ برای تهیه پوشاک از پوست حیوانات استفاده میکرده است. تنها تفاوت چرم دورانهای گذشته با امروز در تکنیکهای فراوری چرم و تنوع آن میباشد. استفاده از لایه بیرونی پوست حیوانات قدمتی دیرینه دارد ولی استفاده از لایههای داخلی آن، مدتها بعد رواج پیدا کرد. ابتدا در تهیه دستکشهای لطیف زنانه و کمکم در محصولات دیگر مثل کیف و کفش و جلیقه هم کاربرد پیدا کرد.
انواع پارچه جیر
پارچه جیر انواعی دارد که عبارتند از: جیر طبیعی، جیر مصنوعی و جیرتهیهشده از الیاف طبیعی
جیر طبیعی
جیر طبیعی، چند نوع است که هرکدام از آنها با پوست حیوان خاصی تهیه میشود.
جیر پوست گوسفند
غالباً از پوست بره تهیه میشود. سبکترین، نرمترین و لطیفترین نوع جیر است که با وجود نازکی گرمای دلپذیری ایجاد میکند.
جیر پوست خوک
ضخیم، بادوام، سنگین و دارای پرزهای نرم و کوتاهی است.
جیر پوست گاو
پوست گوساله برای تهیه این جیر مناسبتر از گاو بالغ است. پرزهای درشتی دارد و بسیار بادوام است.
جیر مصنوعی
جیر مصنوعی، با استفاده از الیاف مصنوعی مثل پلیاستر تولید میشود و انواع مختلفی دارد.
آلتراسوئیت
اولین جیر مصنوعی است که با الیاف مصنوعی تهیه شد.
میکروسوئیت
بافتی نرم و سبک و بادوام دارد و در دکوراسیون منزل از آن استفاده میشود.
آلکانتارا
برای تهیه این نوع جیر از الیاف مشابه الیاف مصنوعی بهکار رفته در آلتراسوئیت استفاده میشود.
جیر تهیهشده از الیاف طبیعی
برای تهیه این نوع جیر از الیاف طبیعی و ضخیم نخ و ابریشم استفاده میشود و بسیار بادوام است.
خصوصیات پارچه جیر
پارچه جیر دارای مزایا و معایبی است که عبارتند از:
مزایا
1- جیرهای ضخیم، بادوام و مقاوم هستند.
2- ظاهری مات ولی زیبا و لطیف و لوکس دارد.
3- نرم و پرزدار است و بهراحتی میتوان برای آن قالب تهیه کرد و در تولید کاپشن و کیف از آن استفاده کرد.
4- از آنجا که جیر نوعی چرم است، در صورت مراقبت لازم، ماندگاری خوبی دارد.
معایب
1- آب را به خود جذب میکند.
2- گردوغبار را بهراحتی جذب میکند و کثیف به نظر میآید.
3- نازکی جیر باعث آسیبدیدن آسان آن میشود.
4- تمایل به لکشدن دارد.
5- حالت ارتجاعی کمی دارد.
6- گرانقیمت است.
تفاوت جیر طبیعی و مصنوعی
جیر مصنوعی مثل جیر طبیعی، نرم و لطیف است اما بادوامتر از آن است. آب و گردوغبار را به خود جذب نمیکند، ضد لک است، شستوشوی آن آسان است و ارزانتر از جیر طبیعی است.
کاربرد پارچه جیر
از پارچه جیر برای تهیه لباسهایی مثل کت، جلیقه، بلوز، پیراهنهای تنگ و گشاد، دستکش و… استفاده میشود.
اکسسوریهای مد، کفشهای مجلسی، کیفهای دستی، لایههای داخلی کمربند و کلاه هم از دیگر کاربردهای این پارچه است.
اما استفاده از آن محدود به پوشاک و مد نمیشود؛ دکوراسیون منزل کاربرد دیگر آن است؛ مثلاً در روکشهای مبل و پرده از این پارچه استفاده میشود. پردههای جیر برای آراستن هتلها و مکانهای لوکس بسیار مناسب است.
از پارچه جیر در کاور صندلیهای اتومبیل نیز استفاده میشود. البته نمونههای جیر مصنوعی، بهدلیل دوام بیشتر و ضدلک بودن برای این منظور مناسبتر است.
مراقبت و شستوشوی جیر
برای استفاده طولانیمدت از کالایی که از پارچه جیر مخصوصاً جیر طبیعی تهیه شده، مراقبتهای دقیقی لازم است. برای این منظور به نکات زیر توجه کنید:
– جیر طبیعی هرگز نباید با آب تماس پیدا کند، برای شستوشو و تمیزکردن آن باید از مواد یا پودر مخصوص تمیزکردن جیر استفاده کرد.
– برای از بینبردن لکهها میتوان پاککن مدادی که به خوبی تمیز شده باشد را روی آن کشید. برای استفاده دوباره از پاککن برای جیر باید آن را دوباره تمیز کرد.
– برای لکههای مقاومتر میتوان از سرکه و الکل استفاده کرد. پارچهای تمیز را با سرکه و الکل مرطوب کنید و به آرامی در محل لکه مالش دهید. وقتی لکه از بین رفت اجازه دهید جیر کاملاً خشک شود.
– برای از بینبردن لکه آب در سطوح روشن، میتوان از پارچه خشک استفاده کرد. قسمت لکشده را با پارچهای خشک به آرامی مالش دهید تا علائم سطحی لکه از بین برود. دقت کنید که فشار زیاد به بافت پارچه آسیب میزند.
– استفاده از برس خشک هم گزینه دیگری برای از بین بردن لکههای ایجاد شده در جیرهای رنگ روشن است.
– برای از بین بردن خاک، گردوغبار و آلودگی پارچه جیر میتوان از برسهای مخصوص پارچه جیر استفاده کرد. برسزدن آرام جیر نه تنها گردوغبار و آلودگی را از بین میبرد بلکه ظاهر پارچه را براق و مرتب میکند.
– در صورت چسبیدن آدامس یا هر چیز چسبناک به پارچه جیر میتوان مدت کوتاهی آن را در فریزر قرار داد، بعد به آرامی آن را از پارچه جدا کرد.