پارچه دنیم، پارچهای پنبهای با بافتی مستحکم و مورب است که محصولات جین از آن تهیه میشود. شلوار، کت و دامن، کفش و اکسسوریهای مختلف تعدادی از کاربردهای دنیم میباشند.
پارچه دنیم چیست؟
پارچهای بسیار مقاوم و محکم از جنس پنبه است که در بافت آن نخ پود از زیر دو یا چند نخ تار عبور میکند و شکلی مورب به آن میدهد. بافت جناغی و درشت آن باعث میشود هنگام لمس زمخت به نظر برسد.
تفاوت دنیم و جین
گاهی اوقات واژههای «دنیم» و «جین» در معنای یکدیگر به کار میروند. برای جلوگیری از این اشتباه لازم است تفاوت این دو واژه روشن شود.
واژه «دنیم» به پارچهای ضخیم با بافتی مورب اطلاق میشود. این پارچه رنگهای مختلفی دارد ولی رایجترین رنگ آن، رنگ نیلی است.
واژه «جین» به لباسهایی اطلاق میشود که در دوخت آنها از پارچه دنیم استفاده شده باشد، این لباسها شامل شلوار، پیراهن، کت، دامن، ژاکت و… میشود.
نتیجه اینکه «دنیم»، نوعی پارچه است و «جین»، نوعی لباس.
تاریخچه
تاریخچه تولید اولیه این پارچه، به اواخر قرن هفدهم و شهر «نیم» در فرانسه برمیگردد. بافندگان این شهر سعی میکردند پارچهای محبوب به نام «سرژه» را دوباره تولید کنند که محصولی جدید به دست آوردند.
در آن روزگار، رسم بود منسوجات را به شهر تولیدشده در آن نامگذاری میکردند، لذا این پارچه «سرژه دنیم» یعنی «سرژه از شهر نیم» نامگذاری شد. این نام به مرور زمان در تلفظ تاجران پارچه مختصر شد و امروزه «دنیم» نامیده میشود.
در همان زمان در نساجی شهر «جنوا» در ایتالیا پارچهای از جنس پشم و پنبه رنگشده به رنگ نیلی تولید میشد که به آن «جین آبی» میگفتند. «جین» کوتاه شده «جنوا» بود.
در اواسط قرن نوزدهم در آمریکا، لباسهای مشاغلی از جمله کشاورزی، گاوچرانی، مکانیکی و معدنچی را با استفاده از پارچههای محکم و بادوام جین به رنگ نیلی، قهوهای یا زیتونی تولید میکردند.
با گذشت زمان، محبوبیت این پارچه افزایش یافت و از آن علاوه بر پوشاک کار، در انواع پوشاک مد روز و تزیینات منازل و… استفاده شد.
انواع پارچه جین
تغییر در مواد اولیه تولید، ضخامت و رنگ دنیم باعث تولید انواع مختلف این پارچه میشود که به تعدادی از آنها اشاره میکنیم.
دنیم صددرصد پنبه
دنیم نرمال، پارچهای است که مواد اولیه آن پنبه باشد، این پارچه نرم، سبک و بادوام است و کاربردهای زیادی از جمله دوخت کت و شلوار دارد.
دنیم طبیعی
دنیم طبیعی، پارچهای است که رنگرزی نشده است و زردرنگ و به رنگ طبیعی دنیم است.
دنیم رنگی
دنیم رنگی دو نوع است: دنیم نیلی (آبی) و دنیم رنگهای دیگر.
با انتخاب نخ تار آبی و نخ پود سفید، دنیم نیلی تولید میشود که بیرون پارچه به رنگ آبی و داخل آن به رنگ آبی روشن و تقریباً سفید دیده میشود.
با روش رنگرزی گوگردی، دنیم را به رنگهای مشکی، صورتی، طوسی و… درمیآورند.
دنیم رسیده
تمام انواع پارچههای دنیم به جز دنیم خام در گروه دنیم رسیده قرار میگیرند. پارچههای دنیم رسیده، مراحل تولید پارچه دنیم را به طور کامل گذراندهاند و بعد از شستوشو، آبرفت ندارند.
دنیم زمخت
این پارچه، بافتی بسیار زمخت و محکم دارد. با بافت جناغی یک به سه در ریسندگی، چنین استحکامی ایجاد میکنند.
دنیم خام یا خشک
اگر پارچه بعد از رنگرزی، شسته نشود، به آن دنیم خام یا خشک میگویند. در این حالت پارچه، بافتی سخت و خشن و خشک دارد و چندین هفته باید استفاده شود تا حالت خشکی آن از بین برود.
شستوشوی این پارچه بعد از رنگرزی، آن را نرم میکند و از آبرفت آن در شستوشوهای بعدی جلوگیری میکند. در تولید دنیم خام چون این مرحله حذف میشود، پارچه آبرفت خواهد داشت.
دنیم کشی
اگر در مواد اولیه تولید دنیم از نخهای الاستیکی مثل لاکرا استفاده شود، این پارچه خاصیت کشسانی پیدا میکند. به این پارچه، دنیم کشی میگویند. در تولید شلوارهای جین تنگ از این پارچه استفاده میکنند.
دنیم حاشیهدار
در دنیم حاشیهدار، لبه پارچه به رنگ نارنجی یا قرمز بافته میشود. این پارچه کیفیت بالایی دارد و برترین تولیدکننده آن، کشور ژاپن است.
دنیم ضدآب
اگر بر روی دنیم، پوششی از موم قرار گیرد، ضدآب میشود. از این پارچه برای دوخت لباس کار در فضای باز استفاده میشود.
دنیم اسیدشویی یا مرمری
اگر بعد از تولید پارچه دنیم آن را در ماشین لباسشویی بزرگ با کلر و سنگ پوکه شستوشو دهند، پارچهای نرم با طرح سنگشور و مرمری حاصل میشود که به آن دنیم اسیدشویی میگویند.
دنیم چروک
دنیم چروک از بافتن نخهای پود پیچخورده تولید میشود. برای ایجاد چروک بیشتر، به آن رنگ سفید اضافه میکنند و آن را با سنگ میشویند. این پارچه هنگام شستوشو جمع میشود.
دنیم دو نخ
در بافت این پارچه از قرقرههایی که نخ در آنها دو بار تابیده شده، استفاده میکنند.
دنیم چاپی
در دنیم چاپی طرحهای خاصی با انواع روشهای چاپ مثل چاپ باتیک روی پارچه ایجاد میشود.
پلی دنیم
پلی دنیم اصطلاحی است که برای محصولات تولید شده از پنبه، پلی استر و الیاف مصنوعی دیگر مانند نایلون و لیوسل به کار میرود. برخی کارشناسان، پلی دنیم را جین واقعی نمیدانند. این پارچه نرم است و خاصیت کشسانی دارد.
دنیم مدرن
با روشهای مختلف شستوشوی این پارچه، پارچهای جدید و نرم به دست میآورند که مدرن هست ولی داوم ندارد و به اندازه دنیم خام قابل استفاده نیست.
کاربرد پارچه دنیم
بیشترین کاربرد پارچههای دنیم در پوشاک است. شلوار، کت، دامن، ژاکت، بلوز، پیراهن و جلیقههایی که از این پارچه تهیه میشود از محبوبیت خاصی نزد مصرفکنندگان برخوردار است.
از کاربردهای دیگر این پارچه میتوان به کلاه، کفش، کمربند، کیف پول، اکسسوریهای مختلف و تزیینات منازل اشاره کرد.
نحوه شستوشوی دنیم
رعایت نکات زیر میتواند به ماندگاری لباسهای جین کمک کند:
– کمتر شستن لباسهای جین برای حفظ رنگ و کیفیت آنها توصیه شده است.
– در اولین شستوشو بهتر است به تنهایی شسته شود.
– از بین بردن لکهها قبل از شستوشو، پشتورو کردن لباس، استفاده از آب سرد و سپس خشککردن آن با حرارت متوسط بهترین روش شستوشوی آن است.
– برای اتوکشی نیز بهتر است پشت لباس با درجه پایین، اتو شود.